پسماند محصول جانبی فعالیت‌های انسانی است. امروزه یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های محیط زیستی در جهان ساماندهی، مدیریت و دفع مناسب پسماند است. دانش بشری هر روز به دستاوردهای جدیدی دست می‌یابد. دستاوردهایی که می‌توانند باعث بروز مشکلات زیست‌محیطی شوند. پسماندهای مختلف، حاصل استفاده اجتناب‌پذیر و گسترده از مواد شیمیایی و فرآورده‌های صنعتی در زندگی روزمره هستند. انسان انواع مواد را با سختی از طبیعت به دست می‌آورد و به آسانی آن را به پسماند تبدیل می‌کند.
در گذشته‌ها، در یک زیست‌بوم بکر و دست‌نخورده پسماندها به وسیله باکتری‌ها تجزیه می‌شدند و مجددا توسط موجودات و گیاهان مورد استفاده قرار می‌گرفتند. اما امروزه انسان به اندازه‌ای پسماند تولید می‌کند که تجزیه طبیعی آنها در محیط در عمل غیرممکن است. بعضی از انواع پسماندها نیز اصولا در طبیعت غیرقابل‌تجزیه هستند. بنابراین افزایش آنها باعث آلودگی زمین، هوا و آب شده است.
تجربه در سطوح جهانی نشان داده است چنانچه نتوان پسماندها را به طور مناسب مدیریت کرد و این مواد با شیوه‌های علمی و فنی به مواد با خطرات کمتر تبدیل نشوند یا به طور اصولی و به روش مناسب دفع نشوند، منشا خطرات بسیار زیادی خواهند شد. مدیریت پسماند، یکی از محورهای اصلی توسعه پایدار است و هر بی‌توجهی در این زمینه خسارت‌های جبران‌ناپذیری به اکوسیستم طبیعی وارد خواهد کرد.
در کشور ما سالیانه حدود 18 میلیون تن زباله تولید می‌شود که نمایانگر سرانه بالای تولید آن در کشور در مقایسه با میانگین جهانی است. امروزه در کشورهای توسعه‌یافته، نگاه به پسماند نه به عنوان یک تهدید، بلکه به عنوان فرصتی جهت توسعه کشور و تهیه و تولید کالا و انرژی مورد نیاز است. در این مقاله در کنار ارائه تعریفی از پسماند و معرفی انواع، ویژگی‌ها و وضعیت آن در کشور، به فرآیند مدیریت پسماند به عنوان یکی از اصول مهم توسعه پایدار اشاره می‌کنیم.
